17 Kasım 2022

MR Terimler Sözlüğü

Ömer Can DURMAZ

Mr'da kullanılan sözcüklerin kaçının anlamını biliyorsunuz? Hepimiz bir şeyi öğrenirken ezberleyerek öğrendiğimiz için , sadece sınavları geçmek için , unutulması kolay oluyor. Temeli oluşturan yapıtaşlarını yani Mr'ın terimler sözlüğünü öğrenerek çekimleri yaparken anlayarak yapabileceksiniz. Herkese iyi çekimler ☢️


Akım Fenomeni (Flow-void phenomenon): MR görüntülemede kandan sinyal toplanamaması.

Artefakt: Film üzerinde görüntüyü bozan istenmeyen görünüm ve lekeler. 

Bo: Statik manyetik alan. 

B1: Radyo frekans manyetik alan. 

C: Kontrast. 

dB: Desibel. 

Düşük manyetik alan (low-field MR): 0.5 Tesla gücünden daha küçük sabit manyetik alan

E: Enerji 

Eko (Eco): Yankı, yansıma 

Emici bant (Saturation band): MR’de görüntü elde etme sırasında görüntü kalitesinin artırılması ve görüntü alanına girmesi, istenmeyen yapıların görüntülenmesinin önlenmesi gerekir. Bunun için uyarılmış protonlardan 3 boyutlu düzlemde seçilen bir bölge ve doğrultudan sinyal algılanmasının engellenerek görüntülenmesi sağlanır.

 EPI: Echo Planar Imaging.

 ESR: Elektron Spin Rezonans.

 FOV (Field Of View): Görüntü alanı

 Fonksiyonel MRG (Fuctional MRI): Hücresel işlevleri görüntülemeye yönelik özel MR uygulamaları.

 Gantri (Gantry): MR’ de incelenecek vücut bölümünün yerleştiği, tarayıcı mekanizma kısmı.

 Gf: Gradient kodlama frekansı. 

 G φ: Faz kodlama gradiyenti.

 Hacim sargılar (Volume Coil): Vücudun geniş bölümlerinin MR incelemesinde, radyofrekans dalgalarını gönderen ve oluşan sinyalleri toplayan sargılar. 

Hareketli MRG (Kinematik MRI): Bir görüntüleme serisinin seçilen (kısa) aralıklarla tekrarlanarak bir organın değişik hareketlerinin (örn: diz ekleminin fleksiyondan ekstansiyona hareketinin) peş peşe görüntüye alınarak eylemin görüntülenmesi.

 Hipointes: Karşılaştırılan dokuya göre sinyalı daha az, yani siyaha yakın 

 Hiperintens: Sinyali daha yoğun, yani daha beyaz 

İntesite (İntensity): Yeğinlik, sinyal yoğunluğu; siyah-beyaz aralığında gri noktalar olarak görülür.

 İzointens: Aynı sinyalde. 

Koil (Coil): Sarmal, sargı. 

Kontrast madde (Contrast medium): MR görüntülemede sinyal Şiddetinde artma veya azalmaya yol açan maddeler.

Kontrastlanma (Contrast Enhancement): Görüntülemede kontrast madde denen yüksek yoğunluklu maddelerin kullanılmasıyla bazı doku ve organların kontrastlığının (yoğunlık farklılığının) arttırılması.

Manyetik alan ( Magnetik field): MR cihazındaki güçlü mıknatıs etki alanı.

Manyetik Rezonans (Magnetic Resonanse): Manyetik bir momente sahip olan atom çekirdeği veya elektronlarının güçlü bir manyetik alanla etkileĢerek karakteristik frekansta sinyal üretme durumu.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (Magnetic Resonanse İmaging ): Güçlü bir mıknatıs alanında, radyofrekans dalgalarıyla düzeni bozulan hidrojen protonlarının, uyarı kesildikten sonra yeniden düzenlenmesi sırasında ortaya çıkan radyofrekans sinyallerinin kaydedilmesine dayanan görüntüleme yöntemi.

MRA: Manyetik rezonans anjiyografi. 

MRS: Manyetik rezonans spektroskopi. Matrix: Dijital görüntüde yatay ve düĢey sıradaki toplam piksel sayısı.

NEX: Sayı uyarımları (ortalama sayısı)

Sine MRG (Cine MRG): Bir görüntüleme süresi boyunca hareketli bir organın değişik safhalarının görüntülenmesi. (örn: Kalbin sistol ve diyastol fazlarının peş peşe görüntülenerek kalp kasının kasılma ritminin izlenmesi.) 

Orta Manyetik Alanlı MR Cihazı (Mid-Field MR): 0,5 Tesla gücünde sabit manyetik alan gücüne sahip MR cihazı.

Piksel (Pixsel): Kesitsel görüntülemede, iki boyutlu resimde, seçilen matrisle bağıntılı en küçük görüntü birimi.

Proton yoğunluk ağırlıklı görüntü (Proton Density [ PD] Weighted İmage): MR sinyallerinde, proton (spin) yoğunluğunun baskın olduğu MR görüntüsü. 

Radyofrekans (Radiofrequency-RF): 0.3 kHz ile 300 GHz arasında frekansa sahip elektromanyetik radyasyon. ( Manyetik rezonans görüntülemede 1-100 mHz radyofrekans dalgaları kullanılır.)

Radyofrekans sargısı (Radiofrequency Coil): Manyetik rezonans görüntülemede radyofrekans dalgası gönderen ve MR sinyallerini alan tel sargısı şeklinde elektriksel elemandır. 

Rezistif manyet (Resitive Magnet): Yapay mıknatıs.

Rozolüsyon: Fark edilebilen en küçük değişimin ölçüsü. 

Seri (Sequence): MRG’de değişik özellikli görüntülerde elde etmek amacıyla kullanılan yazılım programlarının her birine verilen ad. 

Sinyal- gürültü oranı (Signal-To-Noise Ratio [SNR]): Görüntüleme işlemi sırasında görüntüyü oluşturacak olan, istenen sinyallerin, görüntü kalitesini bozan istenmeyen sinyallere oranı.

Süper iletken mıknatıs ( Superconductive Magnet): Elektrik akımını dirençsiz olarak geçiren (superiletken) tellerden akım geçirilerek oluşturulan yapay mıknatıs. 

T1-ağırlıklı görüntü (T1-Weighted İmage): Protonların T1 gevşeme zamanlarına göre oluşturulan manyetik rezonans görüntüsü. 

T1-gevşeme zamanı (T1-Relaxation Time): Protonların radyo dalgası ile uyarılması takiben 3 boyutlu düzlemde longitudinal doğrultuda, önceki hallerine dönmeleri için gereken süre.

 T2-ağırlıklı görüntü (T2-Weighted İmage): Protonların T2- gevşeme zamanlarına göre oluşturulan manyetik rezonans görüntüsü. 

T2-gevşeme zamanı (T2-Relaxation Time): Protonların radyo dalgası ile uyarılmasını takiben, 3 boyutlu düzlemde transvers doğrultuda, uyarılmadan önceki hallerine geçmeleri için gereken süre. 

TE: Eko zamanı. 

Tekrarlı (dinamik) MRG (Dynamic MRI): Bir görüntüleme serisinin seçilen (kısa) aralıklarla tekrarlanarak dokusal bir değişikliğin (örn: kontrast maddenin damarlardan dokuya geçiş hareketinin) özelliklerinin zamanla ilişkili olarak görüntülenmesi. 

Tesla (T): Manyetik güç birimi. (1 tesla = 10000 Gauss) 

TI: Inversiyon zamanı. 

TR: Tekrarlama zamanı. 

Voksel (Voxel): Kesitsel görüntülemede seçilen matris ve kesit kalınlığıyla bağıntılı en küçük hacimsel görüntü birimi. 

ν: Hertz Rezonans frekansı. 

γ: Gyromagnetic oranı. 

Yüksek manyetik alanlı MR( High-Field MR): 1 Tesla gücünden daha yüksek sabit manyetik alan gücüne sahip MR cihazı. 

Yüzey sargı (Surface Coil): MRG’de incelenecek olan yüzeyde yakın bölgeye yerleştirilen alıcı radyofrekans sargıları. ( Bunlardan sinyal/gürültü oranı yüksektir.)

Ömer Can DURMAZ / Author & Editor

Radyoloji Teknikeri